Emzirme döneminde dikkat edilmesi gerekenler

Emzirme döneminde ortaya çıkan sorunlardan biri ağrılı meme başıdır. Ağrılı meme başının daha ileri şekli meme başı çatlağıdır; emziren annelerin çoğunun yaşadığı ağrılı bir durumdur. Emzirmenin başlangıcında ve sıklıkla da doğumdan sonraki ikinci veya üçüncü günde görülür. Meme başında çatlak oluşmasının nedeni hatalı emzirme tekniğine bağlı olarak bebeğin hatalı pozisyonda tutulması ve dolayısıyla memeyi hatalı emmesidir. Emzirme sırasında meme ucundaki kahverengi bölge mümkün olduğunca bebeğin ağzının içinde olmalıdır. En sık yapılan hata sadece meme başının bebeğin ağzına yerleştirilmesidir. Bu pozisyonda emzirme yapılması ile önce ağrılı meme başı dediğimiz durum ortaya çıkar. Hatalı emzirmenin devamında ise meme başı çatlakları meydana gelir. Bazen tüm önlemlere ya da uygun yaklaşımlara rağmen meme başında çatlak oluşur, uzun süre iyileşmez.

Uzun süren meme başı çatlaklarının en önemli nedeni mantar enfeksiyonu olup bebeğin ağzında ortaya çıkan pamukçuk ya da bebek bezi pişiği ile bağlantılıdır. Bu durumda en uygun yaklaşım bebekteki pamukçuk ve pişiğin tedavi edilmesi, meme başlarının karbonatlı su ile temizlenmesidir. Mantara yönelik ilaç tedavisi uygulamak da gerekebilir. Meme başı çatlaklarının tedavi edilmesi, hem emzirme sırasında annenin çektiği acıyı azaltılır ve bebek için elzem olan anne sütü ile beslenmeyi sağlar, hem de bu çatlaklardan memeye mikropların girip iltihap geliştirmesine mani olur. Emziren kadında, tedavi edilmemiş süt kanalı tıkanıklığı veya memelerde süt birikmesi sonucu mastit (meme iltihabı) ortaya çıkar. Meme iltihabı olan annelerin memeleri şiş, kızarık ve ağrılıdır. Annede ateş, üşüme, titreme ve halsizlik olabilir. Annenin mutlaka göğüslerini boşaltması gerekir. Mastiti olan anne bebeğini emzirebilir. Memelerin boşaltılması memede apse gelişmesini önler.

Emzirmeyen anneye önerileriniz neler olur?

Herhangi bir tıbbi engel yoksa tüm anneler bebeklerini emzirmelidir. Emzirmek anne ve bebek arasında duygusal bir bağ kurulmasını sağlar. Her anne bu güzel duyguyu tatmalıdır. Ancak bazı tıbbi nedenlerden dolayı emzirme yapılamaz. Hazır mamalarla beslenme şekline “doğal olmayan beslenme” denir. İlk altı ay anne sütü ya da hazır mamalarla beslenen bebeklere su vermeye gerek yoktur. Hazır mama kullanan ailelere, hep aynı mamayı kullanmamalarını ve farklı mamaları dönüşümlü kullanmalarını öneriyoruz. Mama seçiminde, bilinen ve güvenilir bir firmanın ürünü olmasına, içeriğinin kutusunun üzerinde ayrıntılı olarak yazılı bulunmasına, anne sütünden daha şekerli ve vanilya tadında olmamasına ve yan etkilerinin belirtilmesine dikkat edilmesi gerekir. Hazır mama ile beslenen bebeklerde hastalık riski daha yüksektir ve mamaların hijyen kurallarına göre hazırlanması büyük önem taşır. Mutlaka kaynamış temiz su kullanılmalı, aynı su birkaç kez kaynatılıp öyle verilmemeli, öğün sonrası kalan mama tekrar kullanılmadan atılmalı, biberon temizliği güzel yapılmalıdır. Mamalar kutuların üstünde yazan ölçülere göre hazırlanmalıdır. Mama hazırlandıktan sonra soğutulması gerekiyorsa akan su altında ya da benmari usulü soğutulmalıdır. Mikrodalga fırın kullanılmamalıdır. Tabii ki mama hazırlama işleminden önce eller iyice yıkanmalıdır.

Emzirirken önem verilmesi gereken noktalar nelerdir?

Öncelikle anne ve bebeğin birbirine alışabilmesi için zaman gerekir. Birkaç gün alır. Sonrasında emzirme işlemi son derece keyifli bir hal alacaktır. Emzirirken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, annenin doğru teknikle ve sık sık emzirmesi, memelerin boşaltılması ve annenin kendine güvenmesidir. Meme ucunun herhangi bir madde ile silinmesi ya da temizlenmesi gereksizdir. Temizlemeye yönelik yapılan işlemler hem meme başı çatlağı oluşumuna hem de her annenin kendi memesinde oluşan ve bebeğinin koklayarak memeyi bulmasını sağlayan maddelerin ortadan kalkmasına neden olur. Bu nedenlerle en uygun işlem, emzirme sonrası bebeğin memeyi kendiliğinden bırakmasını beklemek, bebek bırakmıyorsa bebeği memeden yavaşça ayırmak ve ardından meme başına anne sütü sürmektir. Emzirilen bebeğe özellikle ilk dört hafta kesinlikle emzik ya da biberon verilmemelidir. Anne sütü ile beslenen bir bebeğe ilk altı ay su dahil anne sütünden başka hiçbir gıda verilmemelidir. Emziren anne bol bol istirahat etmeli, uyumalı, uyumasa bile bebeğini yanına alıp yatarak dinlenmelidir. Ilık su ile duş almak rahatlatıcıdır. Emzirme döneminde annetükettiği gıdalara dikkat etmelidir. Neyi yiyip neyi içeceği tamamen anneye bırakılmalıdır; süt yapan özel bir gıda yoktur. Süt yapan faktör doğru teknikle ve sık emzirmedir.

Lohusalık döneminde nelere dikkat etmek gerekir?

Günümüzde kadınlar gebelik, doğum ve lohusalıklarını son derece doğal süreçlermiş gibi geçirmektedirler. Oysa gebelik, doğum ve emzirme doğaüstü olaylardır. Bu nedenle de kadınlar hiçbir şey olmamış gibi hayatlarına devam etmemelidirler. Yaklaşık kırk gün süren lohusalık döneminde, eskilerin yaptığı gibi anne dinlenmeli, yatmalı, uyumalı ve bebeğine bakmalıdır. Bu dönemdeyorulmaması ve tüm enerjisini bebeğine vermesi lazım. Ailenin diğer bireylerinin de anneye yardımcı olması gerekir. Lohusa çok hassastır; çabuk alınır, çabuk ağlar. Bu durum normal karşılanmalı, anneye destek olunmalı, cesaretlendirilmelidir. Lohusalıkta her on anneden sekizinde “annelik hüznü” denilen durum görülür. Duygularında sık sık değişiklik yaşar. Mutluyken bu durum sonsuza kadar böyle sürecekmiş gibi gelir, ancak birkaç dakika sonra anne üzüntülü ve endişeli bir ruh halinde olabilir. Bu duygusal dalgalanmalar son derece normaldir ve doğumdan birkaç hafta sonra geçer. Her on anneden birinde ise doğum sonrası depresyon denilen durum ortaya çıkar. Doğum sonrası depresyon ciddi bir durum olup tedavi gerektirir.

Çalışan anne nelere dikkat etmeli?

Öncelikle yasanın kendisine tanıdığı hakları iyi bilmeli. Ücretli doğum izni doğumdan önce ve sonra sekizer haftadır. Doktor raporu ile beklenen doğum tarihinden üç hafta öncesine kadar çalışabilir. On iki ay ücretsiz izin kullanma hakkı vardır. Doğum sonrası izni biter bitmez çalışmak isteyen annenin, bebeği bir yaşına gelene kadar günde bir buçuk saat süt izni kullanma hakkı bulunur. Çalışan anne bebeğinden ayrı kaldığı dönemde sütünü sağıp saklayabilir. Süt sağma işi elle, el pompası ya da elektrikli pompa ile yapılabilir. Çalışan anne geceleri bebeğini emzirmeyi ihmal etmemeli, gerekirse aynı odayı paylaşmalıdır.

Bebeğe hem anne sütü hem de mama vermek doğru mudur?

Anne sütü ile beslenme doğal beslenmedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisi, ilk altı ay anne sütü ile beslenme yapılması, altıncı aydan sonra uygun ek gıdalara geçilerek emzirmenin en az iki yaşına kadar devam ettirilmesi yönündedir. Anne sütü ile beslenen bebeklerin su dahil başka bir gıdaya ihtiyacı yoktur. Eğer çocuğunuzun doktoru tarafından hazır mama önerilmiyorsa, kesinlikle kullanmayın ve çocuğunuzu anne sütünden mahrum bırakmayın. Hazır mamalar sıklıkla inek sütünden elde edilir. Dolayısıyla anne sütü ile mukayese bile edilemez. Ne de olsa her canlının sütü kendi yavrusu içindir.

Alınıt : ebebek.com