6 Ocak 2012 Cuma

Genel Sağlık Sigortası uygulamaya giriyor

İşsizler, yoksullar, gençler, tarımda güvencesiz çalışanlar, kayıt dışı çalıştırılanlar, part-time ve saat ücreti karşılığında çalışanlar, üniversite öğrencileri, yeşil kartlılar, sosyal güvencesi olmayan ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler, yeni yılın ilk günü ile birlikte yeni bir sağlık sistemi ile karşı karşıya kalacaklar. 28 Aralık 2011 Tarihinde Resmi Gazetede Yayınlanan Genel Sağlık Sigortası (GSS) Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzlem Süreci İlişkin Usul ve Esaslar hakkında Yönetmelik ile Primlerin Ödenmesine ilişkin olarak Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) İzmir Şube Başkanı Dr. Veli Atanur ve Denetleme Kurulu Üyesi Dr. Ergün Demir ile görüştük.


GSS zorunluluğunda ikinci aşamanın başladığı 1 Ocak 2012’den itibaren nelerin değiştiğini, sağlık harcamaları için cebimizden daha ne kadar para çıkacağını öğrendiğimiz SES yöneticileri, sağlıkta artık reklamların bittiğini ve gerçeklerin başladığını söylediler.
Hükümet, GSS’deki bazı önemli maddeleri referandum ve seçim sonrasına bıraktı. Oy oranını son seçimlerde artıran AKP hükümeti, istediklerini daha kolay yapabilmek için aldığı oy oranının arkasına sığınarak bu yasayı 2012’ye bıraktı. Yasa halka nasıl yansıyacak, 1 Ocak’ta yürürlüğe giren yasa kimleri etkileyecek, SES İzmir yöneticilerinden bunu öğrenmeye çalıştık… 
SES İzmir Şube Başkanı Dr. Veli Atanur: 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda; Genel Sağlık Sigortası zorunluluk esası üzerine kurulmuştur. Referandum ve genel seçimler nedeniyle uygulaması zorunlu olan hükümler 1 Ocak 2012 tarihine ertelenmişti. Ertelenen hükümler; sosyal güvencesi olmayanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişilerin, genel sağlık sigortası zorunluluğu önce 1 Ekim 2010’a, daha sonra 1 Ocak 2012 tarihine ertelendi. Kısmi süreli iş sözleşmesi ile ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların eksik günlerine ait GSS primlerini 30 güne tamamlama yükümlülüğü,  9 milyon 320 bin civarındaki yeşil kartlının SGK tarafından devir alınma işlemleri ve kamu çalışanlarının GSS priminin maaşlarından ödenmesi 1 Ocak 2012 tarihine ertelenmişti. Yeni hükümlerden bu kişiler etkilenecek.

»Son düzenlemelerde sürekli kişilerin aylık gelirlerinden ve buna bağlı olarak ödeyeceği primden bahsediliyor, bu geliri kim nasıl tespit edecek,  nasıl yapılacak?

Dr. Ergün Demir: Gelir tespitini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları il veya ilçelerde gerçekleştirecek. Vakıf personeli tanıtıcı kimlik belgesi gösterilmek suretiyle bilgi formu kullanılarak, başvuruda bulananların ikametgahlarına gidip, hane ziyaretleri gerçekleştirecek. Bu tespitler, genel sağlık sigortası olmayanlara ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile Genel Sağlık Sigortalılığı statüsü sona erenler ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik uygulanacak. Gelir tespitinde, aynı hane içinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük anne ve büyük babadan oluşan aile esas alınacak.
Genel Sağlık Sigortalısı olmayanlar ve GSS’lılığı statüsü sona erenler ile bakmakla yükümlü olduğu kişiler SGK tarafından Re’sen tescil edilirken, ayrıca gelir tespitini yaptırmak isteyenlerin bir ay içerisinde vakıflara başvurması halinde SGK re’sen tescil edilen kişilere bildirecek. Re’sen Genel Sağlık Sigortası tescili yapılan kişilerin gelir testi işlemleri, SGK veya ilgili vakıf tarafından ailenin yazılı muvafakatı alınarak vakıf tarafından sonuçlandırılacak. Kendisine gelir testi yapılmasını istemeyenler ile tescilin tebligatı yapıldığı tarihten itibaren bir ay içerisinde gelir testi yapılması yönünde muvafakat vermeyenlerin gelirleri asgari ücretin 2 katı prim ödeyecek. Gelir testine tabi tutulacak kişinin gelir testi yaptırmak üzere vakfa bizzat yazılı başvurusu esastır.
Engellilik ve yaşlılık gibi nedenler de ise vekili tarafından başvuru yapılacak. Gelir testine tabi tutulacak kişilerden kişi başı gelirlerini asgari ücretin 2 katından fazla olduğunu beyan edenler için gelir testi yapılmaksızın, beyan edilen gelir esas alınarak Genel Sağlık sigortası tescili yapılacak. Doğum, ölüm, evlenme, boşanma vb. nedenlerde gelir testi yenileniyor.
GSS tescili yapıldığı tarihten itibaren primi devlet tarafından ödenenler ile asgari ücretin üçte biri üzerinden prim ödeyenlerin hane ziyaretleri her yıl yenilenirken aile içindeki bireylere ait veriler otomatik olarak güncellenecek. 
»Peki gelir tespiti hangi esaslara göre yapılacak, yetkili neye bakarak kişinin gelirini ve ödeyeceği prim miktarını belirleyecek?

Dr. Veli Atanur: Gelir tespitinde, aile bireylerinin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarının tespitinde, puanlama formülü kullanılacak. Puanlama Sisteminde kişilere ait taşınır ve taşınmazlar ile bunlardan doğan hakları, aile bireylerinin bankalardaki tüm hesaplarına ilişkin bilgiler, Sürekli olarak alınan nakdi sosyal yardımlar esas alınacak ve GSS tescilinin re’sen yapıldığı tarihten itibaren prim ödeme yükümlülüğü başlayacak.
Güçsüzlere, yaşlılara, özürlülere, engellilere ve yoksul ailelerin çocuklarının eğitimi için ödenen nakdi yardımlar da kişilerin gelir tespitinde esas alınıyor. Gelir tespiti iş ve işlemleri, kişinin gelir tespiti başvurusundan itibaren en geç 1 ay içerisinde tamamlanırken, gelir tespiti sonucu elde edilen ailenin ortalama aylık geliri, gelir tespitinde esas alınan aile bireyi sayısına bölünerek aile içindeki kişi başına düşen gelir tespit ediliyor.  

»GSS zorunluluğu kapsamında kim ne kadar zorunlu prim ödeyecek?

Dr. Atanur: Kişi başına düşen aylık geliri 295 TL’den az olan vatandaşların primlerini devlet ödeyecek. Yani 295 TL’den fazla geliri olanlar zengin sayılacak. 295 TL 886,5 TL arasında geliri olanlar aylık 35,4 TL, asgari ücret ile asgari ücretin iki katı arasında olanlar aylık 106,38 TL, asgari ücretin iki katından daha fazla geliri olanlar 212,76 TL tutarındaki primlerini ödeyecek. SGK Genel Sağlık Sigortalısı olan bu kişiler için her ay GSS primini re’sen tahakkuk ettirerek tahsil edecek. Aylık geliri 295 TL olan zengindir. AKP hükümeti “Genel Sağlık Sigortası primini ödemeyen yoksul vatandaşların primlerini devlet ödeyecek” demişti. Oysa kanuna göre ancak bütün ay boyunca eline geçen para 295 TL’den az olanlar yoksul kabul ediliyor. Aylık geliri kişi başı 295 TL ve daha fazla olan bütün vatandaşlar her ay 35 TL ile 212 TL prim ücreti ödeyeceklerdir. Primini ödeyemeyenler sağlık hizmetlerinden faydalanamayacaklardır.  

»Kısmi süreli çalışanların eksik primlerini kimler ödeyecek?

Dr. Ergün Demir: 30 günden az çalışan sigortalılar (herhangi bir işyerinde part-time ve saat üzerinden ücretli çalışanlar, sözleşmeli öğretmenler, 4/c liler vs), eksik günlerine ait Genel Sağlık Sigortası primlerini 30 güne tamamlamakla yükümlü olacaklar. İlgili çalışan tarafından eksik primler yatırılmaz ise Genel Sağlık Sigortasından yararlandırılmayacağı gibi ödenmeyen primler SGK tarafından ilgili çalışandan faiziyle tahsil edilecek.  

»Yeşil Kart sahiplerinin durumu ne olacak?

Dr. Demir: Yeşil kart sahiplerinin tedavi giderleri 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren SGK bütçesinden ödenecek. Mevcut Yeşil Kart sahipleri vize süreleri geldiğinde, vize tarihinden itibaren 1 ay içinde gelir tespitini yaptırmak üzere Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na başvurmaları gerekir.
Bu gelir tespiti sonucunda kişi başına düşen aylık gelirinin asgari ücretin üçte birinden az olması halinde hak sahipliliklerinin devamı sağlanacaktır. Asgari ücretin üçte birinden daha fazla olması halinde ise gelir durumlarına göre GSS primlerini kendileri ödeyecek. Prim borcu olanlarda ise, 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borcu bulunan ve bu borcu tecil ve taksitlendirmeyen sigortalıların, talepte bulunmaları halinde yapılacak gelir tespiti sonrasında bu kişiler Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınacak.  

KAMU ÇALIŞANLARININ GSS PRİMLERİ MAAŞLARINDAN KESİLECEK

2008 yılından önce işe başlayan kamu çalışanlarının GSS prim ödemesi 1 Ocak 2012 tarihine ertelenmişti. Kamu çalışanlarından daha önce emekli sandığı ve SGK tarafından ödenen Genel Sağlık Sigortası primi şimdi yüzde 5 çalışanın maaşından yüzde 7,5 ise işverenden kesilecektir. Yani 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren kamu çalışanları maaşı yüzde 5 azalacak. Uygulamaya ilişkin yönetmelik SGK tarafından henüz çıkarılmadı.
ÜNİVERSİTELİLERİN SAĞLIK GİDERLERİ

1 Ocak 2012 tarihi itibariyle üniversite öğrencilerinin tedavi giderleri üniversite sağlık kültür ve spor daire başkanlığı tarafından karşılanmayacaktır. Aile fertleri (anne-baba-eş) tarafından sosyal güvencesi sağlanan ve 25 yaşını doldurmamış üniversite öğrencilerinin sağlık giderleri SGK tarafından karşılanacaktır. Aile fertleri içerisinde Sosyal Güvencesi bulunmaması veya üniversite öğrencilerinin 25 yaşını doldurmuş olması durumunda ikametgah ettikleri il veya ilçe merkezlerinde bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurarak gelir tespiti yaptırmaları gerekmektedir.
Ülkemizde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler ise geldikleri ülkeler ile Türkiye arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanmış ise sağlık yardımlarından faydalanma hakkı bulunan öğrenciler sözleşme kapsamında sağlık yardımlarından yararlanır. Bu öğrenciler SGK’ye başvurarak Genel Sağlık Sigortalılıklarını aktif hale getirmeleri gerekmektedir. Sosyal Güvenlik Sözleşmesi imzalanmamış ülkelerin öğrencileri SGK sistemine kayıt yaptırarak prim giderlerini ödemesi ile Genel Sağlık Sigortalılığı hakkı başlar.
Ağır tedavi gerektiren sağlık sorunları genel sağlık sigortalılığın başladığı tarihten önceki bir döneme ait olması durumunda tedavi giderleri kurum tarafından karşılanmayacaktır.
Alınıt: GÜLSEN CANDEMİR -BirGün-

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Her türlü yorumlarınız...